-
1 на-
1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителәа) "бәрелү" фигыле ярдәмендәб) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы беләннамёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату
насохнуть — [өстенә] ябышып кибү
в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәнабрать ягод — ( берникадәр) җиләк җыю
настирать белья — ( берникадәр) кер юып кую
г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәд) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки "...ып тую" формасы ярдәмендәнаговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую
наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую
е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендәз) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителәнапечатать — бастыру, бастырып чыгару
2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдереләнагрудный — күкрәк...ы, күкрәккә тага торган
3) исемнәр ясыйнарукавник — җиңсә, беләксә
набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы
накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә
настрого — каты итеп, катгый рәвештә
насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы
-
2 не-
исемнәр һәм сыйфатлар ясый, тубәндәге мәгънәләрне белдерә:недобрый — усал, явыз, яман
невысокий — тәбәнәк; түбән
2) билгесе, сыйфаты чикле булган, тулы булмаган каршы мәгънәненевнимательный — игътибарсыз, дикъкатьсез, саксыз
неглупый — шактый акыллы; акыллы гына; акылсыз түгел, башсыз түгел
неплохой — начар булмаган, шактый яхшы, яхшы гына, ярыйсы гына; начар түгел
необоснованность — нигезсезлек, дәлилсезлек
нечестный — намуссыз, гаделлексез
-
3 небез-
приставка; = небес-небезвредный — бөтенләй үк зарарсыз түгел, шактый зарарлы
небезуспешный — бөтенләй үк уңышсыз түгел, шактый уңышлы
См. также в других словарях:
ни — I. 1. Нәрсә. Гомумән берәр әйберне, нәрсәне дә булса белдерә ни башына ни кунган 2. Риторик сорауларда һәм өндәүләрдә нәр. б. бөтенләй булмавына ишарә итә ни гаебе бар? 3. Нәр. б. кимсетүле мөнәсәбәт белдерә алманың ни туклыгы 4. Риторик… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фәлән — а. 1. Исемен атамыйча яки атарга теләмичә, гомуми ишарә белән генә шул , шундый кеше яки нәрсә диясе урында әйтелә фәлән кеше, фәлән вакыт 2. Исемнәргә ялганып, парлы сүз ясый һәм мәгънәгә җыймалык, билгесезлек яки илтифатсызлык төсмерләре өсти… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
